Avrasya Tüneli
Avrasya Tüneli, dünyada deniz altından geçen ilk iki katlı karayolu tünelidir.
Avrasya Tüneli Projesi (İstanbul Boğazı Karayolu Tüp Geçişi Projesi), Asya ve Avrupa yakalarını, deniz tabanının altından geçen bir karayolu tüneli ile birbirine bağlıyor. İstanbul’da araç trafiğinin yoğun olduğu Kazlıçeşme-Göztepe hattında hizmet veren Avrasya Tüneli, toplam 14,6 kilometrelik bir güzergâhı kapsıyor.
Projenin 5,4 kilometrelik bölümü, deniz tabanı altına özel bir teknoloji ile inşa edilen iki katlı tünelden ve diğer metotlarla inşa edilen bağlantı tünellerinden oluşurken, Avrupa ve Asya yakalarında toplam 9,2 kilometrelik güzergâhta yol genişletme ve iyileştirme çalışmaları gerçekleştirildi. Sarayburnu-Kazlıçeşme ile Harem-Göztepe arasında yer alan yaklaşım yolları genişletilerek kavşak, araç alt geçitleri ve yaya üst geçitleri inşa edildi.
Tünel geçişi ve yol iyileştirme-genişletme çalışmaları, bütüncül bir yapıda araç trafiğini rahatlatıyor. İstanbul’da trafiğin çok yoğun olduğu güzergâhta yolculuk süresi kayda değer miktarda azalırken, güvenli ve konforlu yolculuğun ayrıcalığını yaşamak mümkün hale geliyor. Ayrıca çevre ve gürültü kirliliğinin azalmasına da katkı sağlanmış oluyor.
T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ile Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü (AYGM), Avrasya Tüneli Projesi’nin tasarım, inşaat ve işletmesini gerçekleştirmesi için Avrasya Tüneli İşletme İnşaat ve Yatırım A.Ş.’yi (ATAŞ) görevlendirdi. İşletme süresinin tamamlanması ile Avrasya Tüneli kamuya devredilecek.
TBM makinesinin özellikleri ve sismik bilezikleriyle dünyada bir ilk…
Tünel kazısını yapan ve ‘Yıldırım Bayezid’ adı verilen tünel açma makinesi (TBM); 33,3 kW/m2’lik kesici kafa gücü ile dünyada 1. sırada, 12 bar’lık tasarım basıncı ile 2. sırada ve 147,3 m2’lik kesici kafa alanı ile 6. sırada yer alıyor.
Sismik aktivitesi yüksek ‘Kuzey Anadolu Fayı’, Avrasya Tüneli güzergâhının 17 km yakınından geçiyor. Sismik aktivitelerden doğacak gerilme ve yer değiştirmeleri kabul edilebilir düzeye indirmek amacıyla tasarlanan iki sismik bileziğin (sismik mafsal/conta) Tüneldeki konumları özenle belirlendi. Yer değiştirme limitleri, kayma için ±50 mm, uzama/kısalma için ±75 mm olarak belirlenen sismik bilezikler, laboratuvarlarda test edilerek uygunluğu ve başarısı kanıtlandıktan sonra üretildi. Bilezikler, geometrik boyutları ve maruz kalacağı sismik aktivite seviyesi dikkate alındığında, TBM tünelcilik sektöründe bu özelliklere sahip ‘ilk’ uygulama oldu.
Deprem davranışı ile ilgili tasarımda, moment büyüklüğü Mw = 7,25 kabul edilmiş olup; Tünelin 500 yılda bir görülebilecek depreme karşı ‘servis şartları’ ve 2.500 yılda bir görülebilecek depreme karşı ise ‘güvenlik şartları’ bozulmaksızın davranabileceği ortaya konuldu. Tasarım aşamasında sismik bilezik konumlarının başarıyla saptandığı, Tünel inşaatı sırasında sürekli ölçülen ‘kesici kafa döndürme moment’ (tork) değerleriyle doğrulandı.
Tünelin kazı sürecinde 440 kesici disk, 85 keski ve 475 fırça değiştirildi. Kazı sırasında, sürekli değişen jeolojik şartlar nedeniyle 4 kez, ‘özel eğitimli dalgıçlar’ tarafından hiperbarik bakım-onarım operasyonu yapılması gerekti ve tümü başarıyla tamamlandı. Toplam 47 gün süre kaybına neden olan bu operasyonların biri, Tünelin yaklaşık en derin noktasına rastladı. 10,8 bar gibi bugüne kadar denenmemiş bir basınç ortamında yapılmak zorunda kalınan bu tamir-bakım operasyonunun başarıyla tamamlanması ile dünyada bir ‘ilk’ gerçekleştirildi ve kazının devamı sağlandı.
Proje’nin Faydaları
- Trafiğin çok yoğun olduğu Kazlıçeşme-Göztepe hattında yolculuk süresi 15 dakikaya kadar iniyor.
- Avrasya Tüneli, sahip olduğu ileri teknoloji ile bu güzergahta güvenli ve konforlu yolculuk imkânı sağlıyor. Modern aydınlatma, yüksek kapasiteli havalandırma ve yolun düşük eğime sahip olması gibi özellikler, yolculuk konforunu artırıyor.
- İki katlı olarak inşa edilen Avrasya Tüneli’nin günde 100 binden fazla araç tarafından kullanılması bekleniyor. İki katlı olarak inşa edilmesi, yol güvenliğine sağladığı katkı sayesinde sürüş konforunu da olumlu yönde etkiliyor. Her katta 2 şeritten tek yönlü geçiş sağlanıyor.
- Sis, buzlanma gibi olumsuz hava koşullarında da kesintisiz yolculuk yapılabiliyor.
- Avrasya Tüneli, İstanbul’daki mevcut havaalanları arasında en hızlı ulaşım olanağı sunuyor.
- Trafik yoğunluğunun azalmasıyla egzoz emisyon oranı azalıyor.
- Tarihi yarımadanın doğusunda kayda değer oranda trafik azalması sağlanıyor.
- Boğaziçi, Galata ve Unkapanı köprülerindeki araç trafiğinde hissedilir rahatlama sağlanıyor.
- Avrasya Tüneli tüm aşamalarında İstanbul’un siluetine zarar verilmeyecek şekilde geliştirildi.. İç mimarisinde uygulanan aydınlatma teknikleri ve tünel girişlerinde geleneksel Türk mimarisinden gelen motiflerle İstanbul’un kimliğini yansıtıyor.
İnşaat Sürecindeki Ekonomik Katkılar
İstihdam
%95’ini Türk çalışanların oluşturduğu projede günde 1800 kişiye istihdam sağlanıyor. Bugüne kadar alanında lider yaklaşık 500 yerli ve uluslararası firma projede görev aldı ve danışmanlık sağladı.
Maddi Kazanç
Proje inşaat çalışmalarında yapılan harcamalar sayesinde Türkiye ekonomisine günde 1,5 milyon TL’lik bir iş hacmi yaratılıyor.
İşletme Sürecindeki Ekonomik Katkılar
Devlet Geliri
Avrasya Tüneli’nin araç geçiş ücretlerinden elde edilecek gelirin kamu ile paylaşımı ve ödenen vergiler sayesinde yılda yaklaşık 180 milyon TL devlet geliri sağlanacak.
Yakıt Tasarrufu
Proje’nin açılmasıyla birlikte yılda toplam 160 milyon TL’lik (38 milyon litre) yakıt tasarrufu sağlanacak.
Zaman Kazanımı
Boğaz geçişlerinde sağlayacağı ek kapasite sayesinde, yolculuk sürelerindeki kısalma ile yılda yaklaşık 52 milyon saat zaman tasarrufu sağlanacak.
Çevresel Katkı
Proje sayesinde araçların yaydığı emisyon miktarı (karbon monoksit, karbon dioksit, azot oksitler, partikül madde vb.) yılda yaklaşık 82 bin ton azaltılarak çevresel katkı sağlanacak.
Proje Bilgileri
PROJE ADI
İstanbul Boğazı Karayolu
Tüp Geçişi Projesi
(Avrasya Tüneli Projesi)
İDARE
T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü (AYGM)
GARANTÖR
T.C. Hazine Müsteşarlığı
GÖREVLİ ŞİRKET
Avrasya Tüneli İşletme İnşaat ve Yatırım A.Ş. (ATAŞ)
Yatırımcı Firmalar
Sanayi A.Ş.
Construction Co. Ltd.
Finansman
TOPLAM FİNANSMAN TUTARI
1 Milyar 245 Milyon USD
ÖZKAYNAK
285 Milyon USD
KREDİ
960 Milyon USD
İşletme ve Sözleşme Bilgileri
SÖZLEŞME SÜRESİ
29 Yıl
YATIRIM DÖNEMİ
4 Yıl 7 Ay (55 Ay)
İŞLETME DÖNEMİ
24 Yıl 5 Ay