Ezber Bozan Keşif: Penisilin
Penisilin keşfedilen ilk antibiyotik. Yazıma başlamadan önce küçük bir quiz, penisilinin kaç hayat kurtardığını sizlere sormak istiyorum?
a) 20 milyon
b) 200 milyon
c) 2 milyar
Cevabı yazımın sonunda hep beraber öğreneceğiz.
Penisilin belirli bakterilerle etkin bir şekilde mücadele eden bir antibiyotiktir. 1928 yılında laboratuvarındaki petri kapında halka şeklinde büyüyen ve etrafında hiçbir bakteri üreyemeyen küfü keşfeden İskoçyalı bilim adamı Alexander fleming tarafından keşfedildi.
Yine de bilim adamlarının penisilini başarılı bir şekilde üretmeleri 20 yıllarını aldı şükür ki II. Dünya Savaşı’nda iltihaptan ölen birçok askerin tedavi edilmesine yetişti.
Oxford üniversitesi mikro patoloji profesörü Christopher Tang, penisilinin tıp alanında nasıl çığır açan bir buluş olduğunu açıklıyor: “Kanser türlerinde, bağışıklık sistemimizi baskılayan günümüzde kullanılan kemoterapiyi antibiyotikleri kullanmadan uygulamamız mümkün değildi. Yani penisilin yalnızca enfeksiyonlu insanları tedavi etmeye kapıları açmadı şuan faydalanmakta olduğumuz modern tıbbı ve girişimsel tıbbı da mümkün kıldı.”
Penisilin sadece penisiline karşı duyarlı protein içeren bakterilere karşı etkin bir antibiyotik yani tüm bakteriyel enfeksiyonlarda işe yaramıyor. Diğer bakteri türleri daha az duyarlı yani hücre yapılarını tekrar onarıp penisilin gibi zararlı bileşenleri yok ediyor. MRSA, penisiline karşı duyarlı bir bakteriydi ama ona ve diğer antibiyotiklere karşı direnç geliştirdi, yani artık ilaçlar etki etmiyor. Acaba tekrardan enfeksiyondan ölen insanların olduğu geçmişe mi dönüyoruz? Evet, bu mümkün ama ilaç direnci yeni olan bir şey değil.
Steve Jones, Londra üniversitesi akademisi emekli genetik profesörü: Penisilinin yeni olmadığını milyonlarca yıldır büyük ihtimalle milyonlarca yıldır yeryüzünde var olduğunu bunun küften kaynaklandığını küfün içinde kendini koruduğunu hiç olmayacak yerlerden karşı direnç bulabiceğinizi ve hatta Columbus’un Yeni Dünyayı keşfinden önceki insan cesetlerinde dahi bulunabileceğini ifade ediyor.
Penisilin direnci büyüyor çünkü hem ilaç sektöründe hem tarımda aşırı kullanımı bakterilere adapte olma ve karşı koyma imkânı sağlıyor buda bilim adamlarına penisilinin ömrünü uzatmalarına ve yeni antibiyotikler geliştirmelerine yol açıyor. Şimdi yazımın başında sorduğum soruya dönelim. Penisilin keşfinden beri ne kadar insanın hayatını kurtardı?
Eğer 200 milyon dediyseniz bildiniz tebrikler. Penisilin; tüberküloz, kangren, zatürre, difteri ve kızıl hastalıklarını ortadan kaldıran dünyadaki hayat kurtaran en etkin ilaç oldu ve onu keşfeden Alexander Flemingi uluslararası bir kahraman yaptı.
