Konya Karapınar’ın Doğa Harikası 4 Gölü

Meke Gölü

Karapınar Meke Krater Gölü, Konya’nın Karapınar ilçesinde, sönmüş bir volkan kraterinin suyla dolmasıyla oluşan ve ortasında adacıklar bulunan göldür. Karapınar-Ereğli yolunun 7. km.’deki sapaktan 2 km. içerdedir. Göl ve birincil krater çukurunun uzunluğu 800 m, genişliği 500 m dir.12 metre derinliğindedir. Meke Gölü deniz seviyesinden 981 m yüksekliktekidir. Ana Meke’nin ortasında bulunan ve su seviyesinden 50 m yükseklikte olan volkan konisindeki göl 25 m derinliktedir ve suyu tuzludur. Yapılan bilimsel araştırmalara göre göl 400 milyon yıl önce (Pleistosen çağda) volkanik patlama sonucu oluşan bu krater (piroklastik koni), zamanla suyla dolarak göle dönüşmüş ve daha sonra, günümüzden 9000 yıl önce ikinci bir volkanik patlama ile gölün ortasındaki ikinci volkan konisi oluşmuş, zamanla o da suyla dolarak ikinci bir göle dönüşmüştür.

Tarih boyunca Meke Gölü ve çevresi Karamanoğulları’nın, Osmanlı Devleti’nin ve Türkiye Cumhuriyeti’nin tuz ihtiyacını karşılamıştır. O dönemlerde bu amaçla kullanılmış eski yapılara ait kalıntılar göl çevresinde görülmektedir. Yolun batısında Tekel işletmesinin eski tuz depoları, müştemilat yapıları bulunmaktadır. Fakat zamanla tuz oranı düşmüş ve kalitesini yitirmiştir. Gölün doğusunda 10-15 m. uzaklıkta tatlı su kuyusu bulunmaktadır. Gölün batı yakası ise oldukça dik ve keskin kayalıklarla kaplıdır. Son zamanlarda yeterli yağış almadığı için kuruyan, bazı bölgeleri de bataklık haline gelen ‘Dünyanın Nazar Boncuğu’ olarak nitelendirilen göl kuruma tehlikesi ile karşı karşıya kalmıştır. Ayrıca bölgede tarımsal alanlarda yer altı sularının bilinçsiz kullanılmasıda etkili olmuştur.Bunun üzerine gölde yaşayan flamingo sürüleri de başka sulak alanlara gitmişti.

Öte yandan Meke Gölü’nün yakın bölgelerinde orman oluşturma çalışmaları devam etmektedir. Bu çerçevede bölgeye geçtiğimiz dönemde 300 bin ağaç dikildi. Meke Krateri, 25 metre derinlikte gölün yüzeyinde bir koni gibi yükseliyor. Meke’nin üzeri kızıl kahverengi, mor, kırmızı ve siyah renkli volkanik taş parçaları ile kaplı. Bu renkler kraterin bir volkanik dağ olduğunu ele veriyor. Volkanik taşlardan oluşan krater, şiddetli yağmur sularını da emiyor. Bilim adamlarınca 5 milyon yıl önce bir volkanik patlama sonucu oluştuğu bildirilen göl, taban suyuyla besleniyor. Gölün ikizi ise Kanada’da bulunuyor. Adayı oluşturan volkanik kütlenin yapısı, en şiddetli yağmurları bile hemen emecek yeteneğe sahiptir. Meke`nin biçiminin binyıllardır bozulmamasının nedeni budur. Meke Gölü’nün magnezyum ve sodyum sülfattan oluşan tuzlu suyu içinde mikrobiyolojik canlılar yaşamakta; su yerin altından kaynamaktadır. Panoramik görüntüsü, jeolojik yapısı ve bölgede yaşayan kuşlar ile tam bir tabiat harikası olan göl, yerli ve yabancı turistlerin uğrak noktalarından biri, fotoğraf sanatçılarının asla vazgeçemedikleri ilginç yerlerden birisidir.

Çıralı Göl

Konya’nın Karapınar ilçesine 26 kilometre uzaklıktaki, deniz seviyesinin 80 metre kadar altında bulunan Çıralı Gölü, yerli ve yabancı turistlerin, fotoğraf tutkunlarının ilgisini çekmektedir.Birbirlerine koridorlarla bağlı mağara ve yeraltı şehirlerinin girişlerindeki göl manzarası bölgeye ayrı bir güzellik katıyor. Göl yeryüzünden 80 m. aşağıdadır.Ağız çapı 375, derinliği ortalama 35 metre olan Çıralı Göl’ün 500 bin metreküp su kapasitesi bulunmaktaydı.Oluşumuyla ilginç bir coğrafi yapıya sahip olan göl, doğa tutkunu yerli ve yabancı turistler tarafından sıkça ziyaret ediliyor. Dünyanın dört bir yanından gelerek gölün serin sularında yüzen turistler, göl kenarına kurdukları kamplarda doğayla baş başa kalmanın keyfini çıkarıyor.Çıralı Gölü’nün ne yazık ki son yıllarda meydana gelen aşırı kuraklıktan ve bilinçsiz tarımsal sulamadan dolayı suyu bitti denecek kadar azalmıştır.Şu an mevcut hali gerçekten içler acısı durumdadır.

Meyil Gölü

Karapınar’ın kuzey – batısında ve Eskil Şehri istikametindedir.Şehir merkezine uzaklığı 35 km’dir. Coğrafya’da Obruk Platosu olarak bilinen ve Konya Karapınar ovasının içinde bulunan obruk göllerinden biridir. Gölün yüz ölçümü yaklaşık 0.01 km² ‘dir. Gölün derinliği hakkında kesin bir bilgi yoktur. Göl dairevi bir biçimde olup, yeryüzü seviyesinden 60 m derinliktedir. Gölün dairevi şekli yaklaşık 200 – 300 metre çapındadır. Gölün çevresi dik yamaçlardan ve kalker karakterdeki taşlarla çevrilidir. Meyil Gölü’nün suyunda sülfat ve tuz gibi minerallerden bulunmadığından, su tatlıdır. Bu nedenle gölde balık, su yılanı, kurbağa vb. su canlıları yaşamaktadır. Meyil Gölü jeolojik yapısı bakımından yerli ve yabanci turistlerin ilgisini çekmektedir.

Acı Göl

Konya ili, Karapınar ilçesi sınırları içinde yer alan volkanik patlamalarla oluşan bir maar gölüdür.Karapınar-Ereğli yolu üzerinde 8 km’dedir. Denizden yüksekliği 988 m, alanı 400 hektar, elips biçimindedir.Genişliği 1750 m kadardır. Gölün çevresi dik yamaçlarla ve volkanik küllerle kaplıdır.Aci Göl’ün suyu çok acıdır isminide oradan almıştır.Suyunun acı olmasının nedeni ise; içinde bulundurduğu sülfatli tuzlardır.Bu nedenle gölde mikrobiyolojik canlılar yaşamamaktadır. Suyun içindeki minerallerden dolayı insan vücudundaki kaşıntı, sivilce, yara vb. rahatsızlıkları geçirmektedir.Bu sebeple yaz günleri vatandaşların hem serinlemek, hemde şifa bulmak için vazgeçilmez uğrak yerlerinden birisidir Acıgöl.Gölün diğer bir özelliği ise dört mevsim su seviyesinin hiç değişmemesidir.

Eğer bir gün yolunuz Konya’nın Karapınar ilçesine düşerse bu muhteşem dörtlüyü ziyaret etmeden ayrılmamanızı tavsiye ederim.Ancak yolumuz düşecek diye de beklemeyin, yolunuz düşmesede gelin.

Yazı ve Fotoğraflar: Yaşar Yeğen